Zmiany klimatu zaszkodzą Iławie? Znamy już pierwsze możliwe scenariusze

Intensywne opady deszczu, burze, upały, susza występują u nas coraz częściej. Scenariusze klimatyczne dla miasta na kolejne dekady pokazują wzrost częstotliwości i intensywności występowania ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Analiza danych meteorologicznych z lat 1981-2019 pozwala ocenić, jak zmieniły się warunki klimatyczne w Iławie. Wzrosły wartości średniej rocznej temperatury powietrza. Obserwujemy trend zmian temperatury średniej o około 0,4°C w dziesięcioleciu, zaś temperatury maksymalne rosną w tempie blisko 0,5°C na dekadę. Zwiększa się liczba dni upalnych, czyli dni z maksymalną temperaturą przekraczającą 30°C – średnio o 3 dni w dziesięcioleciu. Niestety nie jest to dobra wiadomość, nawet dla ciepłolubnych mieszkańców Iławy.

- Upały są groźne dla zdrowia ludzi, zwłaszcza, gdy wysoka temperatura utrzymuje się przez kilka kolejnych dni i organizm nie ma możliwości wychłodzenia się. Ponadto, to właśnie w mieście upały są szczególnie dotkliwe dla człowieka. Zabudowane powierzchnie nagrzewają się i powstaje zjawisko miejskiej wyspy ciepła. Nagrzane powierzchnie potęgują stres termiczny, na który narażeni są mieszkańcy, zwierzęta i zieleń miejska – wyjaśnia Małgorzata Hajto z IOŚ-PIB, kierująca zespołem pracującym nad Planem adaptacji do zmian klimatu dla Iławy.

Coraz częstsze są także susze. Nie tylko obserwujemy niewielki wzrost liczby dni bez opadu, ale także zmniejszają się przepływy w Iławce, a niedobory wody występujące w kolejnych latach mają tendencję wzrostową. Z drugiej strony obserwujemy także coraz więcej burz, coraz częściej występują też nawalne deszcze. Opady dobowe wyższe niż 20 mm obserwuje się nieczęsto, a jednak liczba dni, kiedy występuje taki opad zwiększa się z dekady na dekadę.

- Krótkotrwałe ulewne deszcze i burze potrafią sparaliżować miasto, zagrozić budynkom i infrastrukturze, utrudnić życie mieszkańcom. Jednak taki opad, następujący po okresie suszy nie infiltruje do ziemi, szybko spływa po powierzchni, w efekcie zasoby wody w mieście nie odbudowują się. Takie warunki mają negatywny wpływ na ekosystemy jezior w Iławie.– komentuje M. Hajto. - Opisane tendencje będą utrzymywać się w kolejnych dekadach.

Scenariusze klimatyczne, opracowane dla Iławy do 2050 roku, pokazują, że zwiększy się liczba dni upalnych i wydłużą się fale upałów. Wrośnie także liczba dni z temperaturą minimalną powyżej 20oC – są to tzw. noce tropikalne –niebezpieczne dla zdrowia ludzi w naszym regionie klimatycznym. Dni w roku z opadem ekstremalnym także będzie przybywać. Musimy być świadomi, że globalne ocieplenie klimatu ma lokalne skutki w postaci ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. 

Jak sobie radzić z opisanymi zagrożeniami klimatycznymi? Co można konkretnie zrobić? - pyta burmistrz Iławy Dawid Kopaczewski i odpowiada. - Katalog możliwych rozwiązań jest szeroki, począwszy od budowy błękitno-zielonej infrastruktury, przez odpowiednie zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, po działania zwiększające świadomość zagrożeń. Razem z ekspertami IOŚ-PIB wypracowujemy działania adaptacyjne, które znajdą się w „Planie adaptacji do zmian klimatu Miasta Iławy do roku 2030”. Działanie te będą służyć poprawie gospodarowania wodami opadowymi, łagodzeniu skutków upałów i susz, ochronie różnorodności biologicznej, ale przede wszystkim podnoszeniu jakości życia mieszkańców Iławy.